CHLORHEXIDINE (KLORHEKSDN)
Chlorhexidine (commonly known by the salt forms chlorhexidine gluconate (CHG) or chlorhexidine acetate), is a disinfectant and antiseptic that is used for skin disinfection before surgery and to sterilize surgical instruments.[2] It may be used both to disinfect the skin of the patient and the hands of the healthcare providers.[3] It is also used for cleaning wounds, preventing dental plaque, treating yeast infections of the mouth, and to keep urinary catheters from blocking.[3]
It is used as a liquid or powder.Side effects may include skin irritation, teeth discoloration, and allergic reactions.
It may cause eye problems if direct contact occurs.[1] Use in pregnancy appears to be safe.[4] Chlorhexidine may come mixed in alcohol, water, or surfactant solution.[3] It is effective against a range of microorganisms, but does not inactivate spores.[2]
Chlorhexidine came into medical use in the 1950s.[5] Chlorhexidine is available over the counter (OTC) in the United States.[1] It is on the World Health Organization’s List of Essential Medicines.[6] In 2017, it was the 286th most commonly prescribed medication in the United States, with more than one million prescriptions.[7][8]
Uses
Chlorhexidine is used in disinfectants (disinfection of the skin and hands), cosmetics (additive to creams, toothpaste, deodorants, and antiperspirants), and pharmaceutical products (preservative in eye drops, active substance in wound dressings and antiseptic mouthwashes).[9] A 2019 Cochrane review concluded that based on very low certainty evidence in those who are critical ill “it is not clear whether bathing with chlorhexidine reduces hospital‐acquired infections, mortality, or length of stay in the ICU, or whether the use of chlorhexidine results in more skin reactions.”[10]
In endodontics, chlorhexidine is used for root canal irrigation and as an intracanal dressing,[11][12][13] but has been replaced by the use of sodium hypochlorite bleach in much of the developed world.
Antiseptic
There is tentative evidence that it is more effective than povidone-iodine.[14]
CHG is active against Gram-positive and Gram-negative organisms, facultative anaerobes, aerobes, and yeasts.[15] It is particularly effective against Gram-positive bacteria (in concentrations ≥ 1 μg/l). Significantly higher concentrations (10 to more than 73 μg/ml) are required for Gram-negative bacteria and fungi. Chlorhexidine is ineffective against polioviruses and adenoviruses. The effectiveness against herpes viruses has not yet been established unequivocally.[16]
Chlorhexidine, like other cation-active compounds, remains on the skin. It is frequently combined with alcohols (ethanol and isopropyl alcohol).
Dental use
Perichlor brand 0.12% chlorhexidine gluconate solution
Use of a CHG-based mouthwash in combination with normal tooth care can help reduce the build-up of plaque and improve mild gingivitis.[17] There is not enough evidence to determine the effect in moderate to severe gingivitis.[17] About 20 mL twice a day of concentrations of 0.1% to 0.2% is recommended for mouth-rinse solutions with a duration of at least 30 seconds.[17]
Such mouthwash also has a number of adverse effects including damage to the mouth lining, tooth discoloration, tartar build-up, and impaired taste.[17] Extrinsic tooth staining occurs when chlorhexidine rinse has been used for 4 weeks or longer.[17]
Mouthwashes containing chlorhexidine which stain teeth less than the classic solution have been developed, many of which contain chelated zinc.[18][19][20]
Using chlorhexidine as a supplement to everyday mechanical oral hygiene procedures for 4 to 6 weeks and 6 months leads to a moderate reduction in gingivitis compared to placebo, control or mechanical oral hygiene alone.[17]
Chlorhexidine is a cation which interacts with anionic components of toothpaste, such as sodium lauryl sulfate and sodium monofluorophosphate, and forms salts of low solubility and antibacterial activity. Hence, to enhance the antiplaque effect of chlorhexidine, “it seems best that the interval between toothbrushing and rinsing with CHX [chlorhexidine] be more than 30 minutes, cautiously close to 2 hours after brushing.”.[21]
Topical
Nepal was the first country in the world to use chlorhexidine to treat the umbilical cord of newborn babies, and received a USAID Pioneers Prize for reducing the neonatal death rate.[22] Chlorhexidine is very effective for poor countries like Nepal and its use is growing in the world for treating the umbilical cord. A 2015 Cochrane review has yielded high-quality evidence that within the community setting, chlorhexidine skin or cord care can reduce the incidence of omphalitis (inflammation of the umbilical cord) by 50% and also neonatal mortality by 12%.[23]
Chlorhexidine gluconate is used as a skin cleanser for surgical scrubs, a cleanser for skin wounds, for preoperative skin preparation and germicidal hand rinses.[15]
Chlorhexidine eye drops have been used as a treatment for eyes affected by Acanthamoeba keratitis.[24]
Side effects
Chlorhexidine is ototoxic; if put into an ear canal which has a ruptured eardrum, it can lead to deafness.[25]
Chlorhexidine does not meet current European specifications for a hand disinfectant. Under the test conditions of the European Standard EN 1499, no significant difference in the efficacy was found between a 4% solution of chlorhexidine digluconate and soap.In the U.S., between 2007 and 2009, Hunter Holmes McGuire Veterans Administration Medical Center conducted a cluster-randomized trial and concluded that daily bathing of patients in intensive care units with washcloths saturated with chlorhexidine gluconate reduced the risk of hospital-acquired infections.[26]
Whether prolonged exposure over many years may have carcinogenic potential is still not clear. The Food and Drug Administration (FDA) in the USA recommendation is to limit the use of a chlorhexidine gluconate mouthwash to a maximum of six months.
Once digested chlorhexidine is poorly absorbed into gastrointestinal tract. If aspirated into the lungs at high enough concentration, as reported in one case, it can be fatal due to the high risk of acute respiratory distress syndrome.
Mechanism of action
At physiologic pH, chlorhexidine salts dissociate and release the positively charged chlorhexidine cation. The bactericidal effect is a result of the binding of this cationic molecule to negatively charged bacterial cell walls. At low concentrations of chlorhexidine, this results in a bacteriostatic effect; at high concentrations, membrane disruption results in cell death.[15]
Chemistry
It is a cationic polybiguanide (bisbiguanide).It is used primarily as its salts (e.g., the dihydrochloride, diacetate, and digluconate).
Deactivation
Chlorhexidine is deactivated by forming insoluble salts with anionic compounds, including the anionic surfactants commonly used as detergents in toothpastes and mouthwashes, anionic thickeners such as carbomer, and anionic emulsifiers such as acrylates/C10-30 alkyl acrylate crosspolymer, among many others. For this reason, chlorhexidine mouth rinses should be used at least 30 minutes after other dental products.[32] For best effectiveness, food, drink, smoking, and mouth rinses should be avoided for at least one hour after use. Many topical skin products, cleansers, and hand sanitizers should also be avoided to prevent deactivation when chlorhexidine (as a topical by itself or as a residue from a cleanser) is meant to remain on the skin.[citation needed]
Synthesis
The structure is based on two molecules of proguanil, linked with a hexamethylenediamine spacer.
Chlorhexidine topical is sold as Betasept, Biopatch, Calgon Vesta, ChloraPrep One-Step, Dyna-Hex, Hibiclens, Hibistat Towelette, Scrub Care Exidine, Spectrum-4 among others.[34]
Chlorhexidine gluconate mouth rinse is sold as Paroex, Peridex, PerioChip, Periogard, Dentohexin among others.[35]
Hexoralettene N contains benzocaine, menthol and chlorhexidine hydrochloride. It is used as oral antiseptic candies.[citation needed]
Terminology
The name “Chlorhexidine” breaks down as chlor(o) + hex(ane) + id(e) + (am)ine), is a cationic polybiguanide. It is used primarily as its gluconate salt.
Veterinary medicine
In animals, chlorhexidine is used for topical disinfection of wounds,[36] and to manage skin infections.[37] Chlorhexidine-based disinfectant products are used within the dairy farming industry.[38]
Post-surgical respiratory problems have been associated with the use of chlorhexidine products in cats.[39]
ABSTRACT
Chlorhexidine which is a cationic bisbiguanide biosit, is effective against wide spectrum of microorganisms, has lower toxicity and wide spectrum of antibacterial effect. This antiseptic agent, first described in 1954. since that day chlorhexidine is using in clinics safely. Lots of clinical study has been doing about the success of using chlorhexidine postsurgically and using as antiplaque agent and treatment in gingivitis and periodontitis. Chlorhexidine salts are incompatible with soaps and other anionic materials because of cationic nature. Effectiveness of chlorhexidine reduces if used after cleaning of teeth with toothpaste. Gastrointestinal absorbtion of chlorhexidine is very low or none therefore toxicity is low. Chlorhexidine and salts are using in parentheral and non-parentheral medication all over the world with licenses. Using of chlorhexidine causes staining of teeth and tongue. Special feature of chlorhexidine is retention in oral tissue and releasing in a period. Because of this specialty chlorhexidine has long lasting effect according to other antiseptic agents. Example researches about the effectiveness of chlorhexidine and alternative usage apart from surgical area are presented. Chlorhexidine, which is using in practice for long time confidently, is presented with mechanism of action, usage spectrum and effectiveness. Chlorhexidine’s ability in reducing of the microbiological population and the most effective antiplaque agent is approved. Using chlorhexidine before and after oral surgery will cause better healing condition and less complication rate.
As a cationic bis-biguanide biocide, chlorhexidine has a strong antibacterial effect and is effective against many microorganisms. Today generally used safely as an antiseptic, chlorhexidine is effective against gram positive and gram negative bacteria; and has a wide range of antibacterial activity. Chlorhexidine is an effective oral antimicrobial agent used in the prevention of the formation of dental plaque in the oral cavity, treatment of gingivitis and periodontitis, prevention of caries in periodontal therapy, prevention of infection that may develop after surgery and in general oral infections. The concentrations of chlorhexidine used in dentistry are usually between 2% and 0.12%; and its 2% concentration is used as an endodontic irrigation and intra-canal medication agent. Its cytotoxic effects are both locally and systemically at low levels. Discolouration of teeth and tongue in the oral cavity can be observed after the use of chlorhexidine. The use of chlorhexidine as an irrigation solution in endodontics is recommended due to its properties such as low toxicity, broad spectrum, strong antibacterial activity and increased lasting activity.
Klorheksidin, katyonik, bis-biguanid biyosit olup, birçok mikroorganizmaya kar etkilidir. Düük toksisiteye ve geni spektrumlu antibakteriyel aktiviteye sahiptir.
lk olarak 1954 ylnda tanmlanan klorheksidin günümüzde kliniklerimizde güvenle kullanlmaktadr. Oral kavitede plak oluumunun engellenmesi, jinjivit ve periodontitin iyiletirilmesi, az cerrahisi sonras geliebilecek sekonder enfeksiyona kar korunma amacyla kullanm sonras elde edilmi baarlarn yer ald saysz çalma gerçekletirilmitir.
Klorheksidin tuzlar solüsyonlarda katyonik olmalar nedeni ile sabunlar ve dier anyonik maddelerle geçimsizdir. Di macunu kullanm sonras kullanlan klorheksidin solüsyonlarnda etkinlikte azalma saptanmtr. Gastrointestinal bölgeden çok az ya da hiç absorbe olmamas nedeni ile akut oral toksisitesinin düük olduu hayvan deneylerinde saptanmtr. Klorheksidin ve tuzlar parenteral ve nonparenteral ilaçlarda tüm dünyada lisansl olarak kullanlmaktadr.
Klorheksidinin oral kavitede kullanm sonras dilerde ve dilde renklenme ikâyetleri görülmektedir. Klorheksidini dier antiseptiklerden ayran en önemli özellik, oral kavitede uygulandnda dokulara tutunarak uzun süre salm profiline sahip olmasdr.
Bu özellii sayesinde dier antiseptik ajanlara kyasla daha etkili bir antiseptik etki gösterir. Bu derlemede, klorheksidinin etkinliinin saptanmas için yaplan aratrmalarla ilgili örnekler verilmitir. Cerrahi d kullanm alanlaryla ilgili örnekler sunulmutur. Uzun yllardr kliniklerde güvenle kullanlmakta olan klorheksidinin etki mekanizmas, kullanm alanlar ve etkinliine yer verilmitir.
Oral kavitedeki bakteriyel popülasyonu azaltt ve en etkili antiplak ajan olduu çeitli çalmalarla kantlanm olan CHX’in operasyon öncesi ve izleyen günlerde kullanm, daha iyi iyileme artlarnn elde edilmesi ve postoperatif komplikasyonlarn azaltlmas açsndan önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Klorheksidin; antiseptik ajan, lokal; güvenilirlik
1954 – ngiltere’de dezenfektan ve topikal antiseptik olarak piyasada
1970’ler – Klorheksidinli el ykamann cilt florasn ~ % 90 azaltt
gösterildi
1976 – Di plaklarn inhibe edebildii gösterildi.
1981 – lk klorheksidinli ürolojik kayganlatrc
1988 – lk %2 klorheksidin ve alkol kombinasyonu cilt preparasyonu olarak
ABD’de piyasaya sürüldü
1992 – lk klorheksidin bazl vasküler katater kullanlabilir oldu
(klorheksidin ve gümü sulfadiazin emdirilmi)
1993 – lk klorheksidin emdirilmi sünger pansuman piyasada
2005 – Banyo için ilk klorheksidin bez piyasada
2006 – lk %3.15 klorheksidin ve alkol cilt preparasyonu FDA onay
2010 – lk klorheksidin emdirilmi kapak piyasada
2010 – lk klorheksidin bazl periferik yerletirilen santral katater
2012 – Klorheksidin bazl periferik yerletirilen santral katater
Klorheksidin (genellikle tuz formlar klorheksidin glukonat (CHG) veya klorheksidin asetat tarafndan bilinen), ameliyat öncesi deri dezenfeksiyonu ve cerrahi aletleri sterilize etmek için kullanlan bir dezenfektan ve antiseptik. [2] Hem hastann cildini hem de salk hizmeti salayclarnn ellerini dezenfekte etmek için kullanlabilir. [3] Ayn zamanda yaralarn temizlenmesi, di pla önlenmesi, az mantar enfeksiyonlarnn tedavisinde ve idrar kateterlerinin tkanmasn önlemek için kullanlr. [3]
Sv veya toz olarak kullanlr. Yan etkiler cilt tahrii içerebilir, di renk deiiklii, ve alerjik reaksiyonlar.
Dorudan temas oluursa göz sorunlarna neden olabilir. [1] Gebelikte kullanm güvenli gibi görüner. [4] Klorheksidin alkol, su veya yüzey aktif çözeltisi ile kartrlabilir. [3] Çeitli mikroorganizmalara kar etkilidir, ancak sporlar inaktive etmez. [2]
Klorheksidin 1950’lerde tbbi kullanma girdi. [5] Klorheksidin Amerika Birleik Devletleri’nde sayaç (OTC) üzerinde mevcuttur. [1] Dünya Salk Örgütü’nün Temel laçlar Listesinde yer almaktadr. [6] 2017 ylnda, bir milyondan fazla reçete ile ABD’de en sk reçete edilen 286. [7] [8]
Kullanr
Klorheksidin dezenfektanlar (cilt ve ellerin dezenfeksiyonu), kozmetik (kremler, di macunu, deodorantlar ve antiperspirantlar için katk) ve farmasötik ürünler (göz damlalarnda koruyucu, yara pansumanlarnda aktif madde ve antiseptik az lklarda) kullanlr. [9] 2019 Cochrane incelemesi, kritik hasta olanlarn çok düük kesinlik kantlarna dayanarak “klorheksidin le banyo nun hastanede edinilmi enfeksiyonlar, mortaliteyi veya youn bakmda kal süresini azaltp azaltmad veya klorheksidin kullanmnn daha fazla cilt reaksiyonuyla sonuçlanp sonuçlanmad belli deildir.”[10]
Endodontilerde klorheksidin kanal sulama da ve intrakanal pansuman olarak kullanlr[11][12][13] ancak gelimi dünyann çounda sodyum hipoklorit çamar suyu kullanm ile deitirilmitir.
Antiseptik
Povino-iyottan daha etkili olduuna dair geçici kantlar vardr. [14]
Klorheksidin Gram-pozitif ve Gram-negatif organizmalara, fakültatif anaeroblara, aerobelere ve mayalara kar aktiftir. [15] Özellikle Gram-pozitif bakterilere kar etkilidir (konsantrasyonlarda ≥ 1 μg/l). Gram-negatif bakteri ve mantarlar için önemli ölçüde daha yüksek konsantrasyonlar (10 ila 73 g/ml) gereklidir. Klorheksidin çocuk felci ve adenovirüslere kar etkisizdir. Herpes virüslerine kar etkinlii henüz kesin olarak tespit edilmemitir. [16]
Klorheksidin, dier katyon aktif bileikler gibi, deride kalr. Sklkla alkoller (etanol ve isopropil alkol) ile birletirilir.
Di kullanm
Periklor markas %0.12 klorheksidin glukonat çözeltisi
Normal di bakm ile birlikte klorheksidin tabanl gargara kullanm plak birikimini azaltmaya ve hafif di eti iltihab iyiletirmeye yardmc olabilir.Orta ve iddetli di eti iltihabnn etkisini belirlemek için yeterli kant yoktur. [17] Günde iki kez %0,1 ila %0,2 orannda olan yaklak 20 mL’lik konsantrasyonlar, en az 30 saniye lik az durulama çözeltileri için önerilir. [17]
Bu tür gargara da az astar, di renk deiiklii, tartar birikme ve bozulmu tat hasar da dahil olmak üzere yan etkileri bir dizi vardr. Dsal di boyama klorheksidin durulama 4 hafta veya daha uzun süre kullanldnda oluur. [17]
Klasik çözeltiden daha az di leke klorheksidin içeren mouthwashes gelitirilmitir, birçou elatl çinko içeren.
4 ila 6 hafta ve 6 ay boyunca günlük mekanik az hijyeni prosedürleri bir ek olarak klorheksidin kullanarak plasebo, kontrol veya mekanik az hijyeni tek bana göre dieti iltihab lml bir azalmaya yol açar. [17]
Klorheksidin, sodyum lauryl sülfat ve sodyum monoflorofosfat gibi di macunun anyonik bileenleriyle etkileime giren ve düük çözünürlük ve antibakteriyel aktivite tuzlar oluturan bir katyondur. Bu nedenle, klorheksidin antiplaque etkisini artrmak için, “bu di frçalama ve CHX [klorheksidin] ile durulama arasndaki aralk 30 dakikadan fazla, dikkatli frçalama sonra 2 saat yakn olmas en iyi görünüyor.”. [21]
Klorheksidin, di macunlar ve az ykamada deterjan olarak kullanlan anyonik yüzey aktif maddeler, karbomer gibi anyonik kalnlatrclar ve akrilat/C10-30 alkyl akril atk çapraz polimeri gibi anyonik emülgatörler de dahil olmak üzere anyonik bileiklerle çözünmez tuzlar oluturarak devre d braklr. Bu nedenle klorheksidin az durulamalar dier di ürünlerinden en az 30 dakika sonra kullanlmaldr. [32] En iyi etkinlik için, gda, içecek, sigara ve az durulamalarndan kullanmdan sonra en az bir saat süreyle kaçnlmaldr. Birçok topikal cilt ürünleri, temizleyiciler, ve el dezenfektanlar da klorheksidin (kendisi tarafndan bir topikal olarak veya bir temizleyici bir kalnt olarak) cilt üzerinde kalmak içindir deaktivasyonu önlemek için kaçnlmaldr. [alnt gerekli]
Sentez
Yap proguanil iki molekülü dayanmaktadr, bir hexamethylenediammine spacer ile balantl.
Klorheksidin topikal betasept, Biopatch, Calgon Vesta, ChloraPrep One-Step, Dyna-Hex, Hibiclens, Hibistat Towelette, Scrub Care Exidine, Spectrum-4 dierleri arasnda satlmaktadr. [34]
Klorheksidin glukonat az durulama dierleri arasnda Paroex, Peridex, PerioChip, Periogard, Dentohexin olarak satlmaktadr. [35]
Heksoralettene N benzocaine, mentol ve klorheksidin hidroklorür içerir. Oral antiseptik ekerler olarak kullanlr. [alnt gerekli]
Terminoloji
“Klorheksidin” ad klor(o) + hex(ane) + id(e) + (am)ine olarak parçalanr, katyonik polibiguanittir. Öncelikle glukonat tuzu olarak kullanlr.
Veterinerlik
Hayvanlarda klorheksidin yaralarn topikal dezenfeksiyonunda,[36] ve deri enfeksiyonlarn yönetmek için kullanlr. [37] Süt ürünleri yetitiricilii nde klorheksidin bazl dezenfektan ürünleri kullanlmaktadr. [38]
Cerrahi sonras solunum problemleri kedilerde klorheksidin ürünlerinin kullanm ile ilikili olmutur. [39]
Soyut
Katyonik bisbiguanid biyositi olan klorheksidin, geni mikroorganizma spektrumuna kar etkilidir, düük toksisiteye ve geni antibakteriyel etkiye sahiptir. Bu antiseptik ajan, ilk olarak 1954 ylnda tanmlanmtr. o günden bu yana klorheksidin kliniklerde güvenle kullanyor. Birçok klinik çalma, klorheksidin cerrahi sonras kullanm ve dieti iltihab ve periodontitte antiplaque ajan olarak ve tedavi yönteminin baars hakknda bir çok çalma yapmaktadr. Klorheksidin tuzlar katyonik yaps nedeniyle sabunlar ve dier anyonik malzemeler ile uyumsuzdur. Di macunu ile dilerin temizlenmesinden sonra kullanldnda klorheksidinin etkinlii azalr. Klorheksidin gastrointestinal emilmesi çok düük veya hiçbiri bu nedenle toksisite düüktür. Klorheksidin ve tuzlar tüm dünyada lisanslar ile parentheral ve non-parentheral ilaç kullanyor. Klorheksidin kullanlmas dilerin ve dilin boyanma lanmasna neden olur. Klorheksidin özellii oral dokuda bekletme ve bir süre içinde serbest braklmasdr. Bu özel klorheksidin nedeniyle dier antiseptik ajanlara göre uzun süreli etkisi vardr. Klorheksidin in cerrahi alan dnda etkinlii ve alternatif kullanm ile ilgili örnek aratrmalar sunulmutur. Uzun süre uygulamada güvenle kullanan klorheksidin, etki mekanizmas, kullanm spektrumu ve etkinlii ile sunulmaktadr. Klorheksidin mikrobiyolojik popülasyonu azaltma yetenei ve en etkili antiplaque ajan onaylanmtr. Oral cerrahi öncesi ve sonras klorheksidin kullanm daha iyi iyileme durumu ve daha az komplikasyon oranna neden olacaktr.
Katyonik bis-biguanid biyosit olarak klorheksidin güçlü bir antibakteriyel etkiye sahiptir ve birçok mikroorganizmaya kar etkilidir. Günümüzde genellikle antiseptik olarak güvenle kullanlan klorheksidin gram pozitif ve gram negatif bakterilere kar etkilidir; ve antibakteriyel aktivite geni bir yelpazede vardr. Klorheksidin oral kavitede di pla oluumunun önlenmesinde kullanlan etkili bir oral antimikrobiyal ajandr, gingivitis ve periodontitis tedavisi, periodontal tedavide çürüklerin önlenmesi, ameliyat sonras geliebilecek enfeksiyonun önlenmesi ve genel oral enfeksiyonlar. Di hekimliinde kullanlan klorheksidin konsantrasyonlar genellikle %2 ile %0,12 arasndadr; ve % 2 konsantrasyonu endodontik sulama ve kanal içi ilaç olarak kullanlr. Sitotoksik etkileri hem lokal hem de sistemli olarak düük seviyelerdedir. Klorheksidin kullanmndan sonra az boluunda di ve dilin renk deiiklii görülebilir. Klorheksidin in endodontilerde sulama solüsyonu olarak kullanlmas, düük toksisite, geni spektrum, güçlü antibakteriyel aktivite ve artan kalc aktivite gibi özellikleri nedeniyle tavsiye edilir.